مجله خبری تشریفات

اولی چیزی که در معماری امامزاده باتقوا طهران نگاه‌ را به سمت پک پذیرایی ترحیم مشهد خویش جذب می‌نماید، رنگ آبی رنگ فیروزه‌ای بی‌نظیرکاشی‌کاری گنبد و گلدسته‌های آن میباشد. معماری این جای مقدس دسته جامعی از ادغام رنگ‌ها و طرح‌هاست. دیوارهایی با ضخامت زیاد، طاق‌ها و طرح چهارگوشه این سازه به مدل معماری قرن هفتم و هشتم هجری قمری درست شده. می‌اقتدار خاطرنشان کرد معماری این جای مقدس ترکیبی از مدل سنتی و باستانی اهل ایران و هنر دست معماران معاصر میباشد.

حیاط ورودی و ۴ رواق در ضلع شمالی محوطه قرار دارا‌هستند. در بالا صحن امامزاده یکی آرامستان‌های طهران بود؛ البته پس از مدتی مراسم تدفین درین محل ممنوع شد و با سپری شد فرصت اثر ها قبرهای کهن نیز هلاک شد. در بالا محیط امامزاده دیوارکشی گردیده بود و فضای محصوری داشت؛ البته با اجرای طرح بسط خیابان تجریش، دیوارهای دیرین حاد شد. فعلا بخشی از گورستان به بوستان تبدیل شد‌ه‌است.

ورودی‌های متفاوت
در ضلع‌های جنوب، شرق و غرب امامزاده سه ورودی گوناگون جای‌دارد که ورودی جنوبی و شرقی به بازار تجریش روش داراست و ورودی غربی به ترمینال باطن شهری تجریش منتهی میشود. برای دسترسی به ورودی‌های امامزاده می بایست بخشی از مسیر را پیاده طی فرمایید و از بازارچه یا این که ترمینال وارد فضای امامزاده گردید.

بازدید از امامزاده برای مردم آزاد میباشد و محدودیتی ندارد. درب‌های ورودی این ضریح در شش ماه ابتدایی سال از اذان صبح تا ۱۲ شب و در شش ماه دوم سال از اذان صبح تا ۱۱ شب گشوده میباشد. اما برای بازدید از این جای مقدس می بایست به محدودیت‌های اوضاع و احوال گردیده بخاطر سرایت COVID-19 هم دقت داشته باشید. آستان امامزاده معمولا با رعایت پروتکل‌های بهداشتی گشوده میباشد؛ ولی در شکل ایفا محدودیت‌های کلی، درب‌های ورودی بسته گردد. برای استحضار از این قضیه، مسلما قبل از بازدید، وب سایت امامزاده پارسا طهران را بررسی نمائید.

وبلاگمقالات آموزشیمسجد سید اصفهان (تاسیس واپسین پک پذیرایی ترحیم مشهد بنای دارای اسم و رسم قاجار در اصفهان 130 سال طول کشید)
5/5 - (27 امتیاز)
مسجد سيد از مساجد اصلی در کشور‌ایران و واپسین بنای دارای شهرت عصر قاجار میباشد که در شهر اصفهان، جنب بازارچه ی بید آباد واقع گردیده است که به مسجد سید اصفهان نیز آوازه دارااست.

تاریخچه مسجد سيد
ساختمان این سازه که از اثر ها با شکوه زمانه قاجار میباشد، چنان که در کتیبه ی حیاط نیز آمده در سال ۱۲۵۵ به اتمام رسید. مسجد سيد اصفهان در طول محمد سلطان قاجار به وسیله حجت الاسلام حاج سيد محمد باقر شفتی که از روحانیون تعالی اصفهان و از مراجع بهتر قدر تشیع در طی خویش بود، محور گذاری شد.

با اعتنا به کتیبه های جانور در سازه، تاسیس ساختمان و تزئینات آن نزدیک به ۱۳۰ سال به ارتفاع انجامیده میباشد. مسجد سید اصفهان یکی‌از مثال های نمادین و به یادماندنی هنر اسلامی میباشد که با ویژگیهای متفاوت، دیده اهل لحاظ را به خویش جلب می کند.

رسیدگی های باستان شناختی نشانه می‌دهد که الگوهای پک پذیرایی ترحیم مشهد مختلفی از آئین تشییع جنازه در سراسر عالم وجود داشته میباشد. رسوم تشییع‌جنازه پیوسته از خصوصیت های پررنگ ی شرعی به‌حساب می‌آید. سوزاندن، مومیایی کردن و در دامن طبیعت گذاشتن. این دستور موجب تنوع مراسم تدفینی و به تبع آن گوناگونی صورت و کالبد آرامگاه ها و فضاهای تدفینی گردیده است.

سیرتکامل شـناسـی کالبدی آرامگاه در کشور‌ایران و بسـتر جغرافیایی
معماری آرامگاه در حوزه فلات کشور‌ایران دارنده گوناگونی و شباهتها و تفاوتهای متعددی میباشد. این و گستره تنوع کالبدی خلال اثر پذیری از نوع مواجهه فرهنگی با مورد تشییع جنازه، به صورت قابل مراعات ای از مختصات اقلیمی و توپو گرافی یک حوزه‌ متاثر میباشد.

به عنوان مثال سیرتکامل آرامگاه با پلان مربع و گنبدپوش یا این که به عبارتی آتشکده ای در تمامی مکان کشور ایران مشهود است. این نوع آرامگاه از لحاظ تزیینات و نحوهی پوشش و هیبت گنبد و جداره ها در بخشها متعدد از یکدیگر متمایز میشود.

برای مثال مصالح در گوشه دریای شمال مقاوم در قبال رطوبت و صورت گنبد مخروطی می‌باشد. در بندر چابهار و از مدل های هندی و پاکستانی به کارگیری میشود.

همین طرح در ناحیه ی کوهستانی با جداره های کلفت و سقف کوتاه با طاق های گنبدی و بازشوهای خرد ساخته میگردد.

در بخشها گرم و کم آب مرکزی همین پلان گنبدی با مصالح خشتی و آجری گنبد منحنی سقف بلند میگردد.

از سایر مثال آرامگاهای کشور ایران ساختمان بلند بقاع ها می باشند هر یک‌سری استارت شغل این سیرتکامل از شمال کشور ایران بوده میباشد ولی در شهر ری پا گرفته میباشد و در خطه ی عجم و کنارهی خلیج عجم و دریای عمان چشم نمی‌شود.

تدوین اصـول و الگوهـایی بـرای پیاده سازی آرامگاه های جمهوری اسلامی ایران
سنت تشکیل داد آرامگاه در جمهوری اسلامی ایران ریشه های بسیار عمیقی در تمدن و باورهای عموم دارااست که منجر پیدایش مفاهیم و آداب زیارتی گوناگونی گردیده‌است.

این مفاهیم به نوبه خویش در تکوین کالبد آرامگاه بسیار اثر گذار بوده اند. بعد از آن معنوی شخصیت متوفی نیز در بسط و حیات آرامگاه وی دارای اهمیت میباشد. لذا در تدوین الگوهای پیاده سازی آرامگاه های کشور‌ایران آغاز به آشنایی شخصیت متوفی برای جهت دهی درست خیس در ایده پردازی و آن گاه، مجموعه بندی اشکال کالبدی، کارکردی، و معنایی آرامگاه ها لزوم داراست.

برای مثال اتفاق ها دیگری که میتوان در زمینه ی مسجد کوفه ذکر کرد، در باب پک پذیرایی ترحیم مشهد با نهضت حسینی میباشد، و آن تکان مسلم بن عقیل (ع) می باشد که به شهادت وی انجامید و مسجد کوفه پایگاهی بود استارت جنبش انقلابی وی درین شهر. مسجد کوفه نهضت زید بن علی (ع) را نیز با تلخی زیاد تاریخ سیاسی خود، بر دوش می‌کشد.

٣- مسجد فستط (سال ۲۱ ه.ق) این مسجد که به امر عمرو بن عاص در رجوع از اسکندر به ساخته شده به اسم مسجد عمرو نیز خوانده گردیده‌است. حجم ساختمان آن ۲۹۱۷ / ۵ متر بوده میباشد. آغاز فارغ از تراس با دیوارهایی از آجر نپخته درست شده و نماز آدینه در میدان اهل یک محل آن برگزار می گردیده میباشد، اما بعدا ای مردان به طور حیاط مرکزی در وسط مسجد قرار می‌گیرد.

مساجد عربی کشور‌ایران

منظور از این تیتر، شناساندن آن تیم از مساجدی هست که طرز ایجاد کرد مساجد مسلمان‌ها عرب را سازه کرده اند. این سوژه مرتبط با آن بخش از مقالاتی می‌شود که استادان معظم این رشته به عنوان شبين خراسانی در معماری اهل ایران از آن اسم می‌برند و معتقدند که اولین و مهم‌ترین اثر ها مرتبط با این شیوه با خصوصیاتی که در زیر خواهد آمد، اولیه توشه در خطه خراسان نضج گرفته میباشد، و منظور از خطه خراسان کلیه نواحی مشرق جمهوری اسلامی ایران یعنی مملکت ترکمنستان ، افغانستان، و …. را مشمول می شده است.

موردها پایین از مختصات این شیوه میباشد:

آسانی و بی پیرایگی و دوری از هرگونه تزیین و زینت دنیوی و مادی.

دوری از طول در سازه.

به کار گیری از مصالح بوم آورد، یعنی مصالح منحصر به فرد خویش حوزه‌.

معماران اهل ایران در اوایل از معماری اسلامی اعراب پیروی می کرده اند و در ساختن مسجد یک محوطه ای را با دیوار خشتی محدود کرده و سایبانی بر روی این محصوره به وسیله چوب و حصیر می ساختند. با کامل شدن این طرح سقف مسطح حصیری باحمال های چوبی بر روی ردیف های سنگی یا این که آجری و خشتی ساخته شده است.

مسجد شیخ زاید ابوظبی یکی جای هایی میباشد که بایستی پک پذیرایی ترحیم مشهد فارغ از معطلی برای بازدیدش مبادرت فرمائید؛ ساختمانی با شکوه و زیبایی منحصربه‌فرد که مثال اش را در هیچ نقطه دیگری از کره زمین پیدا نخواهید کرد. روحانی زاید، خصوصیت های بسیاری دارااست که آن را به مکانی متمایز از سایر جاذبه های پر اسم و رسم عالم بدل می نماید و با یقین نخستین ادله، محبوبیتش پک پذیرایی ترحیم مشهد در میان گردشگران و تعیین تحت عنوان سومی دیدنی رفیعتر فقیه در سال 2018 میباشد.

زمانی که مسجد روحانی زاید را از رو به رو نگاه می کنید، قبل از هر چیز سه گنبد پیازی بلندمرتبه و دو مناره را در اطرافش خواهید روئت کرد که همه از مرمر تشکیل‌شده اند. البته خطا نکنید، در صورتی قدری جلوتر بروید، خواهید دید که این شرکت 12 هکتاری، به صحن و سرای وسیعی مجهز می باشد که از محیط با 82 گنبد خرد و والا تسلط شده است. از بین صحن منقوش به گل های تبارک زنبق و لاله بگذرید تا روی دیگر زیبایی مسجد روحانی زاید را کشف کنید. هنگامی که پا به شبستان این مسجد خاص بگذارید، به کل تک تک ابهت و زیبایی که تا به اینک از این بنا چشم بودید را فراموش خواهید کرد به دلیل آنکه این جا شکوه، معنای جدید ای می‌یابد. رنگ و نقش فرش دستبافت اهل ایران مسجد که بزرگترین در دنیاست و لوستر والا آن، برای مثال خصوصیت های خاصش میباشند.

همانگونه که احتمالا تا به این جا متوجه گردیده اید، مسجد روضه خوان زاید در شهر ابوظبی، پایتخت مرزو بوم امارات متحده عربی جای‌دارد و وسیع ترین مسجد این شهر کویری میباشد. مسجد روحانی زاید می تواند به راحتی بیشتراز 41 هزار نمازگزار را در خودش مکان دهد و از این رو یک جای مرکزی برای گردهمایی مسلمان ها به هنگام برگزاری نمازهای آدینه و اعیاد متفاوت، به حساب آورده می شود.

مسجد ایلخانی
این مسجد بنا شده در غرب آرامگاه بایزید بسطامی، به صورت پک پذیرایی ترحیم مشهد یک دالان طویل با سقف هلالی میباشد.

صومعه بایزید
پیشینه صومعه یا این که چله منزل های دسته بایزید که از سه اتاقک خرد مربع صورت در امتداد یکدیگر و درجنوب حیاط غربی ساخته شده اند، به قبل از بعدازظهر سلجوقی بازمی شود و به احتمال کارکشته ، به هنگام ایجاد کرد مسجد اولیه سازه گردیده اند.

حیاط و دالان ورودی ( تراس/ دالان اولجایتو )
این سازه، موسوم به دالان ورودی یا این که الجایتو، در ضلع شرقی گروه آرامگاه بایزید بسطامی جای‌دارد.

اجزای سازه متشکل از یک تراس و دالان نسبتاً طویل میباشد. حیاط سازه پیش از دالان و به منزله سردر ورودی گروه میباشد.

ظاهراً ورود به دسته آرامگاه بایزید بسطامی از روش این تراس و دالان بوده و فضای بیرون و باطن را به هم مرتبط می نموده است درون تراس در دیواره ی سمت چپ و راست به بعد ها ۲ در ۱ متر، اسم علی (ع) چهار توشه (چهار علی) به رنگ آبی رنگ تکرار گردیده است.

پایین این بخش مجدداً طرحهای هندسی تا تحت ازاره تکرار گردیده اند که گلبرگی صورت و بسیار منحصربه شخص میباشد. شبیه این « علی چهارتایی » بر دیواره ی مسجد اشترجان نیز چشم می شودبه طورکلی، این حیاط و دالان آن یک ورودی مجلل و پرکار میباشد که تزیینات متنوعی داراست و با وسواس بسیار تاسیس شده است.

این حیاط از تراس غربی کوچکتر میباشد و با آن تقارن ندارد، بیشتر به سمت ورودی امام زاده محمد متمایل میباشد و احتمالاً به منزله راهی برای دسترسی به امام زاده و مسجد بایزید بوده میباشد.

سردر این تراس با یک کادر مربع مستطیل تبارک، تزیینات کامل و قوس بلند و چشمگیر نوعی پیشتاق به حساب آورده می شود. یکی‌از اولی مثال های پرکار پیش تاق، ورودی بقعه ی امرای سامانی در بخارا و همینطور مثال بی آلایش آن ورودی گنبد قابوس میباشد.

تراس غربی (حیاط غازان خان)

آرامگاه بایزید بسطامی در راس شهر بسطام شش کیلومتری پک پذیرایی ترحیم مشهد شاهرود و در جوار مسجد جامع و مکتب شاهرخیه جای‌دارد و اینک نیز مهم‌ترین تاثیر تاریخی این شهر به حساب می آید.

دسته بناهای بسطام یکی‌از بناهای آرامگاهی تاریخی کشور ایران در عصر ی اسلامی به حساب آورده می شود.

تاریخچه آرامگاه بایزید بسطامی
آرامگاه بایزید بسطامی بنا شده در شهر بسطام، استان سمنان، یکی‌از مثال های شاخص معماری مذهبی جمهوری اسلامی ایران در بعدازظهر ایلخانان به‌حساب می‌آید.

این شرکت به جهت وجود حرم ی عارف نامی، بایزید بسطامی ( ۱۶۱- ۲۳۴ ه.ق ) ، از به عبارتی ادوار نخستین اسلامی گزینه دقت حکومتها و سلاطین گوناگون بوده و ایجاد کرد و سازهای زیادی در زمانه گوناگون از بعد از ظهر دیلمیان تا روزگار قاجار در آن انجام یافته میباشد بیشترین مرمتهای انجام یافته مرتبط با بعدازظهر ایلخانی میباشد.

در بعدازظهر ایلخانی ، معمار و هنرمند تبارک ، محمدبن حسین ابیطالب دامغانی، شغل بازسازی و ایجاد کرد وساز در دسته بایزید را، با امداد اخوی و پدرش، سرپرستی کرد

تشکیل داد آرامگاه بایزید بسطامی از قرن سوم هجری استارت گردیده و بناهای در حدود آن در عصر سلجوقی، ایلخانی، تیموری، صفوی و قاجـار سـاخت و نوسازی گردیده‌است.

تیم ورودی
تیم ورودی گلشن پهلوان‌ پور مشمول ساختمان بلند،اصطبل پک پذیرایی ترحیم مشهد و کاهدان میباشد. تزیینات ساختمان بلند همچون تزیینات عصر زندیه میباشد و از مصالح مستقر همانند آجر در تشکیل داد آن استعمال کرده‌ اند.
یکی نکات دیدنی‌ دقت سه بنای ذکرشده این میباشد که تزیینات روی آن با تزیینات بناهای زمان زندیه انطباق داراست در حالی‌ که ساختمان بلند در زمان قاجاریه ساخته‌ شد‌ه‌است.
ساختمان کوشک یاشربتخانه
کوشک (شربتخانه) زیباترین بنای مو جود در گلشن میباشد که در طی قاجار و در دو نیم‌طبقه ساخته شد و دارنده قسمت‌ های مختلفی نظیر آبگینه‌ منزل و سالن مهم میباشد.
آب سرازیر در گلشن پهلوان‌ پور از ذیل این سازه گذرمی‌نماید و آنگاه به بقیه نصیب‌های گلشن می رسد. در بالای کوشک نیز مانند بقیه بناهای ساخته‌ گردیده درین بخش ها، بادگیری جای دارد که نماد میدهد به‌احتمال زیاد این نصیب از گلشن، فصل تابستان‌نشین بوده میباشد.
در کنار کوشک، بناهای دیگری نظیر مطبخ، خزینه و انباری جای‌دارد که گفته می گردد با حفاری‌ های اعمال‌ گردیده در سال‌ های اخیر به‌ دست آمده‌ اند.
بنای زمستانخانه
دو‌مین ساختمان مهم گلشن ،زمستانخانه بنا شده در قسمت غربی میباشد که در زمان پهلوی به دسته اضافه شد.
به عبارتی‌ طور که از اسم سازه پیداست، از این جای جهت اقامت در روزهای سرد سال به کارگیری می‌کردند. زمستانخانه در یک طبقه ساخته‌ گردیده و نصیب‌ هایی مثل اتاق نشیمن، انباری، تنبی و مطبخ را داراست.
کارخانه‌ های قالی‌ بافی، ریسندگی، اصطبل و انبار
این قسمت‌ ها نیز تمامی در زمان قاجار ساخته‌ گردیده‌اند و به عبارتی‌ طور که از نامشان پیداست به عمل‌ های متفاوت کارگران گلشن وابستگی داشته‌ اند. گفته می شود که ضمن جای ‌ های یادشده در جناح شمالی گلشن نیز، محل سکونتی برای خدمه و کارگران وجود داشته میباشد.

از دست دادن عزیز همیشه دردناک ترین و حزن انگیز پک پذیرایی ترحیم مشهد ترین نصیب معاش هر انسانی میباشد و سخن از آن شاید دردناک و غیرقابل تصور باشد. البته واقعیت این میباشد که برگزاری مراسم ترحیم نیز یکی‌از از سایر مراسم جمعی میباشد که آداب برگزاری خاص خویش را دارااست و درک کردن آداب آن خالی از لطف نخواهد بود.

در همگی مکان عالم برگزاری مراسم ترحیم و عزاداری برای عزیز ازدست رفته از التفات متعددی برای خانواده سوگوار و دور‌وبری ها شامل است که هرکدام به نحوه ی خاصی این اندوه را با خانواده ی عزادارشریک میشوند. در واقع برگزاری مراسم ترحیم به‌این استدلال شکل میگیرد که دوستان و آشنایان با خانواده ی داغ چشم همدلی می نمایند و مراسمی را صورت می‌دهند تا در آن فد سوگوار بتواند حزن خویش را به دیگرافراد ابراز نماید. آداب و رسوم برگزاری مراسم ترحیم در کشور‌ایران به جهت وجود اقوام و قومیت های گوناگون صورت های مختلفی به خویش میگیرد ولی تمامی ی این قومیت ها نقاط مشترکی برای برگزاری مراسم ترحیم دارا هستند که ما در تحت به‌این آداب و رسوم خوا‌هیم پرداخت.

تاریخچه ی برگزاری مراسم ترحیم
ترسیم قدیم جمهوری اسلامی ایران اینگونه بوده میباشد که تا هفت روز از منزل مالک عزا دودی بلند نمی گردیده و خاندان و همسایگان برای آن ها خوراک می بردند و اذن می دادند آن‌ها در خلوت و وقار به دلتنگی و سوگواری خویش برسند .

در‌این‌حالت‌ در شرایطی که می‌خواهید طبق رسوم پیشین واکنش نمائید و این واکنش را مطلوب می دانید یکی شایسته ترین امور یاری به صاحبان عزا در پذیرایی و یا این که ارسال پولی تحت عنوان یاری برای برگزاری مراسم میباشد . این دین همچنان دربین اقوام لر و بختیاری کشور‌ایران مرسوم میباشد.

در کشور ایران غالباً در محل برگزاری مجلس ترحیم، شال ترمه پهن می‌نمایند و بر آن قرآن و گلاب پاش و صندوقی دربردارنده جزوه‌هایی دربرگیرنده یک عصر بی نقص قرآن به اسم سی پاره یا این که شصت پاره یا این که صدوبیست پاره و گاه گلدان یا این که گلدان‌هایی با گل‌های سپید و شمع‌های سیاه یا این که سپید و کاسه‌های حلوا و رطب و عکس متوفی می گذارند.
گذاشتن قرآن و گلاب و حلوا بر این سفره متداولتر و قدیمتر میباشد.

همینطور مرسوم بوده مهمانان کله قند و دمنوش به مراد امداد به امان هزینه ی خاکسپاری به خانه متوفی می‌برند.

معماری این بنای تاریخی مشهد مانند بقیه بناهای پک پذیرایی ترحیم مشهد معماری اهل ایران یک معماری درونگراست.

یک تراس گران قدر در نصیب بیرونی کاروانسرا پیاده سازی گردیده‌است که پیرامون آن حجره ها و غرفه های تجاری جای شغل کسبه بازار میباشد.

ایوان کوچکتر در ضلع شرقی سرای تاریخی عزیزالله اف ایجاد شده است که در واقعیت قسمت محرمانه کاروانسرا را تمجید نموده است یا این که به نوعی اندرونی سازه را صورت میدهد و با در کوچکی به گذرگاه همسایه منش پیدا می نماید.

در معماری کاروانسرای عزیزالله اف در گذر مجال تغییرات چندانی فیس نداده میباشد به جز یک‌سری الحاق مازاد در نصیب داخلی سازه که‌این الحاقات تغییرات کلی در معماری مهم کاروانسرا ساخت نکرده میباشد.

این بنای تاریخی در سه طبقه تاسیس شده است که به انگیزه تحت بودن سطح سرای عزیزالله اف از سطح کوچه، نمای بیرونی این ساختمان دو طبقه به لحاظ می‌رسد و طبقات نخستین و دوم نسبت به طبقه همکف پاره ای عقب نشینی دارا‌هستند.

از سایر خصوصیت های این بنای تاریخی بالکن های درست شده در چهار وجه این کاروانسراست که همه این بالکن ها مشرف به ایوان مرکزی یا این که به عبارتی قسمت بیرونی کاروانسرای عزیزالله اف میباشد که همگی این بالکن ها در چهارگوشه ساختمان بوسیله روش پله به یکدیگر شیوه دارا‌هستند.